woensdag, april 11, 2012

Meer met Ongeveer

Afgelopen dinsdagavond was het eerste in een reeks van vijf door Actiz georganiseerde debatten met de titel "Het Nieuwe Ouder Worden". In het gezelschap van een aantal collega's heb ik afgelopen dinsdagavond in een afgeladen volle Rode Hoed in Amsterdam genoten van een discussie over de toekomst van de zorg voor ouderen. Op de site van Actiz vind je een verslag met daarin met name stellingen die de panelleden innamen. Twee aanvullende stellingen die mij zijn bijgebleven zijn:
1. We hebben de Wilders gelden helemaal niet nodig (die is aanvullend op dat we als zorgverleners een stapje terug, en dus juist MINDER zouden moeten doen)
2. Niet alleen de professional moet een andere bril op (zie link), maar ook de zorgvrager (en misschien wel de hele maatschappij), want veel van de "zorgvragen" die nu gesteld worden zijn helemaal geen echte zorgvraag. De nieuwe bril moet zorgen dat ons leven veel natuurlijker (in en met onze omgeving) overloopt in ouderdom, en niet een hard omslagpunt kent op het moment dat we "opgenomen" worden of "in zorg" komen.

De zaal mengde zich ook van tijd tot tijd in de discussie. Wat mij daarvan met name is bijgebleven is de voorzitter van de CSO (Koepel ouderenorganisaties) die zei dat hij zo graag zou willen dat aan de ouderen zelf gevraagd wordt hoe het eruit moet zien. Daarbij schetste hij een situatie waarbij het sociale netwerk van de ouderen een veel belangrijkere rol in gaat nemen dan het nu doet en daarmee de "formele zorg" veel minder belangrijk wordt). Kort gezegd zei hij dat mensen (met name ouderen) elkaar moeten gaan opzoeken en helpen. Hij noemde specifiek de jongere ouderen die de oudere ouderen actief moeten gaan helpen. Zijn argumentatie daarvoor was tweeledig. Enerzijds voorkom je daarbij een schuldgevoel dat vele ouderen nu voelen als ze om hulp van hun omgeving vragen (immers, de jongere ouderen van nu hebben dan tegen de tijd dat ze oudere oudere zijn zelf hun steentje bijgedragen...). Aan de andere kant is het voorbeeld gedrag wat de oudere jongere als hij straks jongere oudere is over gaat nemen.

Overige reacties uit de zaal zaten op een vergelijkbare lijn en raakten meestal een of meer van de volgende punten:
- Beter Luisteren naar de ouderen
- Minder Regelen voor de ouderen (ze kunnen het zelf ook)
- Minder Regelgeving (terug tredende overheid)
Verder natuurlijk ook veel leuke voorbeelden van initiatieven uit de praktijk.

De quote van de avond was zonder meer een gemeente ambtenaar die zei: "Als mijn mensen zeggen: 'meten is weten', zeg altijd tegen ze: Doe eerst maar eens 'meer met ongeveer'.".

dinsdag, april 03, 2012

TEDxMaastricht: een brede kijk op de Toekomst van Zorg

Wat een inspiratie , wat een diversiteit , wat een (com)passie , wat een prachtige verhalen ! En dat allemaal in Gouda :-). In een (veel te) klein gezelschap dat bovendien wisselde van samenstelling heb ik genoten van een mooie TEDxMaastricht dag. Als je door de oogharen naar de hele dag kijkt en die in een zin samenvat dan zijn er vier boodschappen (ja, de vier van TEDxMaastricht :-)) te destilleren:

(1) Paticipatie van de patient in zijn zorgproces dat is (2) ondersteund door technologie en wordt geleverd (3) met een integrale blik op basis van oplossingen ontstaan door (4) out of the box te denken.

Dat is The Future of Health!

1. Participatie van de patiënt
De meeste presentaties gingen op een of andere manier over de participatie van de patiënt ("participatory healthcare"). We hebben vele jaren geleefd in een systeem waarin de zorg die wij krijgen primair door de dokter wordt bepaald. Dat was acceptabel omdat informatie niet toegankelijk, deelbaar of beschikbaar was. Dat is niet langer het geval! Google "weet" bijna alles, we kunnen ons heel makkelijk verbinden met lotgenoten en daar hoeven we niet eens veel verder voor te reiken dan onze broekzak... Tijdens de presentaties wordt de patiënt meermalen gepresenteerd als de enige echte expert van zijn of haar eigen situatie en beleving daarvan. Bovendien, zo wordt in een aantal verhalen aangetoond, is dat maar goed ook, want daar wordt de patiënt gezonder van. Maar, kunnen we in dit tijdgewricht nog van de zorgprofessional verwachten dat zij alle kennis in pacht heeft? Nee! Het is dan ook niet zo dat de patiënt het op zichzelf moet gaan doen, maar vooral samen met de professional. De patiënt moet onderdeel worden van het zorg team! Dat vraagt een actieve rol van de patiënt (maar die heeft hij vaak al), maar vooral een andere rol van de professional. In die rol moet de professional meer luisteren en minder voorschrijven.

2. Ondersteund door technologie
Uiteraard, het kan ook bijna niet anders in deze tijd, was technologie onderdeel van vrijwel elke presentatie. Dat begon met de opening waarin contact werd gelegd met Australië en Amerika om een tumor in de prostaat van een patiënt te analyseren. Maar niet alleen de professional krijgt de beschikking over mooie technologie, ook de patiënt krijgt leuke gadgets. Uiteraard de smartphone, maar ook de iPad en de XBox Kinect. Het doel daarvan is  vooral om verbonden te zijn met de wereld en betrokken te bij de eigen gezondheid. Het delen van verhalen, kennis, maar ook emoties en medeleven zijn daarbij de ondersteuning die de patiënt krijgt.

3. Met een integrale blik
Uiteraard doet vrijwel elke zorginstelling aan multi-disciplinair overleg, maar de integrale blik op TEDxMaastricht gaat veel verder. Heb je er bijvoorbeeld wel eens aan gedacht dat als wij, in het westen, antibiotica oneigenlijk gebruiken (en dat doen we op grote schaal!), we daarmee ook de werking van het antibioticum in de rest van de wereld verminderen? En heb je er wel eens aan gedacht dat als de speeltuigen op het schoolplein felle kleuren hebben, de kinderen er meer mee spelen en dus minder risico op obesitas lopen? Waarschijnlijk niet, maar zorg gaat dus verder dan alleen onze eigen organisatie of zorg-gerelateerde organisaties. Gezondheid is overal om ons heen!

4. Out of the box
Als we de wereld beter willen maken moeten we durven te kijken buiten onze comfort zone en vaak ook op onverwachte plaatsen. Wie had bijvoorbeeld ooit gedacht dat Rommedou kaas uit Limburg malaria zou kunnen bestrijden? Of dat we ooit muggen zouden kunnen doden door het innemen van een pilletje? Of dat computerspelletjes zo belangrijk kunnen zijn in het verbeteren van onze gezondheid? Niet? Nou, dan hebben we nog veel om over te praten, want het is waarschijnlijk dat antwoorden op onze uitdagingen niet binnen onze muren, of binnen de muren van de Nederlandse gezondheidszorg te vinden zijn, maar vooral daarbuiten. Dat moeten we durven. Dat moeten we doen!

Ik heb aan elk kopje een link toegevoegd naar een presentatie. Als je alle filmpjes wilt terugzien kijk dan op http://www.tedxmaastricht.nl/tedxmaastricht-video/.

Met heel veel dank voor de organisatie van TEDxMaastricht , maar ook voor de discussie vandaag in Gouda, kijk ik nu al uit naar een volgende TEDx... dus... noteer ook alvast 4 februari 2013 in je agenda want dan is TEDxRadboudU, een vergelijkbaar evenement in Nijmegen. Als het aan mij ligt, en daar ga ik voor in het toetsenbord klimmen, is daar meer (dan vandaag) aandacht voor "mijn" aandachtsgebied: zorg voor ouderen.